De gestreepte waterroofkever Graphoderus bilineatus in Nederland: inhaalslag 2006 / 2007

In 2004 en 2005 zijn alle vindplaatsen van de gestreepte waterroofkever Graphoderus bilineatus uit de periode 1980-2000 onderzocht. Op basis van die resultaten is toen een voorspelling gedaan over het potentiële verspreidingsgebied van deze beschermde keversoort in Nederland. Hieruit bleek dat er 141 kilometerhokken waren waarin de kans op vóórkomen van G. bilineatus op minimaal 70% werd geschat. Het huidige rapport doet verslag van een inventarisatie van dat potentiële verspreidingsgebied, die in 2006 en 2007 werd uitgevoerd door Stichting EIS-Nederland. Van de 141 kilometerhokken was G. bilineatus reeds uit acht hokken bekend. De resterende 133 hokken zijn onderzocht, aangevuld met een selectie van 14 vennen op de zandgronden, die op basis van oude vondsten en 'expert judgement' kansrijk werden geacht. Bemonstering werd volgens een standaardprotocol uitgevoerd met schepnetten door onderzoekers die G. bilineatus goed kennen. Bij deze bemonsteringen werden aantekeningen gemaakt over morfometrie en vegetatie en er werden watermonsters genomen voor bepaling van fysisch-chemische parameters. Graphoderus bilineatus werd in 44 kilometerhokken aangetroffen, alle gelegen in laagveengebieden. Hiermee wordt duidelijk dat de enige resterende populatie op de zandgronden die in het Voorste Goorven bij Oisterwijk is. Alle nieuwe vindplaatsen grenzen aan gebieden waaruit de soort reeds bekend was, met uitzondering van het natuurgebied Blaugerzen ten noordwesten van Heerenveen, dat zes kilometer van bekende vindplaatsen verwijderd ligt. In het noorden van Friesland en in Groningen is de soort, ondanks diverse bemonsteringen, niet aangetroffen. Dit deed vermoeden dat de versnippering van veengebieden een bepalende factor is in het voorkomen van G. bilineatus: de soort lijkt vrijwel beperkt tot grote aaneengesloten laagveengebieden. De resultaten zijn gebruikt om een nieuwe voorspelling te doen over de verspreiding van G. bilineatus in Nederland. Deze voorspelling is beperkt tot het 'zekere' en 'mogelijke areaal' van de soort. Tot het zekere areaal behoren de 5x5-kilometerhokken waaruit G. bilineatus bekend is. Tot het mogelijke areaal behoren de 5x5-kilometerhokken die volgens het eerste voorspellingsmodel op basis van uitsluitend EGV een hoge kans hadden en die in 2006 en 2007 niet bemonsterd zijn. In het nieuwe model zijn naast een set indicatieve plantensoorten en de EGV ook de oppervlakte veengrond binnen het kilometerhok en binnen de ruime omgeving van het kilometerhok als parameters opgenomen. De oppervlakte veengrond binnen de ruime omgeving is gebruikt als een maat voor de versnippering van de habitat. Het rapport besluit met een bespreking van de benodigde onderzoeksinspanning om het verspreidingsbeeld compleet te krijgen. Deze hangt af van het gewenste schaalniveau, de gewenste mate van zekerheid omtrend aan- of afwezigheid en de keuze van de parameters in het voorspellingsmodel (met of zonder gegevens van indicatieve plantensoorten). Met name het zuiden van Friesland komt sterk in aanmerking voor aanvullend onderzoek.