Over Vogelgeluiden

Tusschen vogelgezang en vogelroep is geen scherp onderscheid te maken. Evenmin gaat het aan, om de geluiden, voortgebracht door leden van de orde der zangvogels te scheiden van die der andere soorten. Dit is niet alleen een kwestie van smaak. Er zijn steltloopers, wier geluiden in schoonheid en verscheidenheid de vergelijking met menigen zangvogel gerust kunnen doorstaan. Men denke slechts aan de wulp, de tureluur, den boschruiter en den oeverlooper. Zelfs het waterhoentje en de wijfjesbergeend roepen op sommige oogenblikken de herinnering aan den nachtegaal wakker. Wanneer we dieper wenschen te gaan en de vogelgeluiden bestudeeren naar hun ontstaan en beteekenis, dan dienen ook beschouwd te worden de geluiden der overige dieren, zoowel gewervelde als ongewervelde. Tusschen het roepen van onze groene specht en het brieschen van een paard bestaat meer verband, dan alleen de oppervlakkige gelijkenis. Ook is het aantal zingende zoogdieren grooter dan men gewoonlijk meent; de serenades en nocturnes van ratten en muizen verdienen meer belangstelling, dan zij tot nu toe genoten. Intusschen is de studie van de vogelgeluiden het aantrekkelijkst en ook het gemakkelijkst, ofschoon de bezwaren eraan verbonden van dien aard zijn, dat we voorloopig nog niet kunnen verwachten, op eenigerlei wijze te geraken tot een samenvatting of een systeem. De geheele terminologie ligt nog in windselen en een vaste documenteering lijkt nog niet goed uitvoerbaar. De groote moeilijkheid ligt hierin, dat de vogelgeluiden maar al te dikwijls afwijken van onze gearticuleerde taal en van het vrij beperkt systeem van tonen en rhytmen, dat ten grondslag ligt aan onze muzikale genietingen, onze muzikale ontwikkeling. Zoolang dan ook de auteurs de vogelgeluiden waardeerden in termen van menschelijke taal en muziek, konden zij er geen recht aan doen wedervaren en zoo verheffen de beschrijvingen van Gilbert White, van Naumann en anderen zich dan ook weinig of niet boven de enkele klanknabootsende frasen, die de volksmond omtrent sommige vogels in omloop heeft gebracht.